Marlena Norowska

rok: 2020
materiał i technologia: ceramika, obwara
prowadzący: prof. Jerzy Porębski,  Wydział Wzornictwa, ASP w Warszawie
konsultacje: Olga Milczyńska
zdjęcia: Aneta Wojciechowska

Projekt jest eksploracją wypału ceramicznego obwara. To technika polegająca na zanurzeniu naczynia, wyjętego prosto z pieca, w sfermentowanym roztworze. Obwara często nazywana także baltic raku, ma swoje korzenie w Europie Wschodniej XII wieku. Stosowana była głównie przez ludy bałtyckie (tereny dzisiejszej Litwy, Łotwy, Estonii, Białorusi i części Rosji i Polski). Głównym elementem wierzeń Bałtów była natura, a szczególne znaczenie miały m.in. bóstwa Słońca i Księżyca. Powszechny był kult ognia, mającego właściwości oczyszczające dla dusz zmarłych.
W ramach projektu zbudowałam tzw. piec do raku, który pozwolił mi przeprowadzić wiele prób materiałowych. Okazało się, że wynik wizualny obwary jest zależny od wielu zmiennych, dzięki czemu powstają niepowtarzalne wzory, nadające urnom wyjątkowego charakteru.

Urny zwierzęce
Formą urny chciałam przełamać historyczny schemat, w którym ciała i prochy zwierząt były tylko dodatkiem służącym chowanemu człowiekowi. Celem było stworzenie formy zadedykowanej wyłącznie zwierzętom, która nie kojarzy się z ludzkim przedmiotem ceremonialnym lub religijnym. Częstym zachowaniem zwierząt po utracie opiekuna lub członka stada jest czuwanie w miejscu śmierci, dlatego kształt urny nawiązuje do zwierzęcego trwania.
 

Urny ludzkie
Zestaw zrywa z powszechnie przyjętym archetypem urny — obrotowa, przypominająca wazę. Kształt przedmiotu wynika z jego funkcji, którą jest spoczynek. Funkcją wgłębień na górnej powierzchni jest indywidualizacja. Ich krzywizna jest przemyślana i zaprojektowana, ale jako wytwór pracy ręcznej, każda jest nieco inna. Wgłębienia mogą służyć również jako miejsce składania drobnych pamiątek po zmarłym.